Qiymətləndirmə - qiymətləndirmə obyektinin dəyərinin qiymətləndirici tərəfindən müəyyən edilməsi üzrə fəaliyyətdir.
“Qiymətləndirmə fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının yeni Qanunu nə vaxt qəbul edilib və nədən bəhs edir?
“Qiymətləndirmə fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının yeni Qanunu 2023-cü il 8 dekabr tarixində qəbul edilib. Qiymətləndirmə ilə bağlı 1998-ci il 25 iyun tarixli Qanun isə ləğv edilib. Yeni qanun qiymətləndirmə sahəsində tənzimləmələrin təkmilləşdirilməsi və optimallaşdırılması, həmçinin bu sahədə mövcud çatışmazlıqların aradan qaldırılması məqsədilə qəbul edilib və Azərbaycan Respublikasında qiymətləndirmə fəaliyyətinin həyata keçirilməsinin təşkilati, iqtisadi və hüquqi əsaslarını müəyyən edir.
Yeni qanun qəbul olunanadək qiymətləndirmə sahəsində bir sıra problemlər mövcud olmuşdur:
Yeni qanunda aşağıdakı məsələlər və təkmilləşmələr nəzərdə tutulub:
Qiymətləndirmə fəaliyyəti aşağıdakı istiqamətlərdə həyata keçirilir:
Qiymətləndirməyə görə xidmət haqqı qiymətləndirmə obyektinin yekun dəyərindən asılı deyildir. Qiymətləndirməyə görə xidmət haqqı, o cümlədən qiymətləndirmə fəaliyyətinə cəlb olunmuş mütəxəssislərin əməyi qarşılıqlı razılaşma əsasında müəyyən edilir.
Qiymətləndirmə fəaliyyətini həyata keçirən subyektlər qiymətləndirici və qiymətləndirici təşkilatdır. Qiymətləndirici qanunla müəyyən edilmiş tələblərə cavab verən, qiymətləndirmə fəaliyyətini həyata keçirmək hüququnu əldə edən və Qiymətləndiricilər Palatasının üzvü olan fiziki şəxs, qiymətləndirici təşkilat isə əsas fəaliyyət sahəsi qiymətləndirmə fəaliyyəti olan və qiymətləndirmə fəaliyyətinin istiqaməti (istiqamətləri) üzrə ixtisaslaşmış kommersiya hüquqi şəxsidir.
Ali təhsilə və 3 (üç) ildən az olmayan ümumi iş stajına malik olan, ixtisas imtahanını müvəffəqiyyətlə vermiş və Qiymətləndiricilər Palatasının üzvü olan şəxs qiymətləndirici ola bilər. Qəsdən ağır və xüsusilə ağır cinayət, habelə xarakterindən və ictimai təhlükəlilik dərəcəsindən asılı olmayaraq korrupsiya cinayəti və qulluq mənafeyi əleyhinə olan digər cinayət, həmçinin iqtisadi sahədə cinayət törətməyə görə məhkumluğu ödənilməmiş və ya götürülməmiş, barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi haqqında qanuni qüvvəyə minmiş məhkəmə qərarı olan şəxslər qiymətləndirici ola bilməzlər.
Qiymətləndirmə fəaliyyəti ilə məşğul olmaq üçün ixtisas imtahanları yazılı testdən ibarət olmaqla, qiymətləndirmə fəaliyyətinin istiqamətləri üzrə Azərbaycan Respublikasının Dövlət İmtahan Mərkəzi tərəfindən təşkil edilir və keçirilir.
Qiymətləndirmə fəaliyyəti ilə məşğul olmaq istəyən və Qanunla nəzərdə tutulmuş tələblərə uyğunluğu müəyyən edilmiş şəxslər ixtisas imtahanlarında iştirak edə bilərlər. İxtisas imtahanlarında iştirak ödənişlidir. İxtisas şəhadətnaməsini almış şəxs üzvlüyə qəbul edilmək üçün Qiymətləndiricilər Palatasının Rəyasət Heyətinə ərizə ilə müraciət edir. Qiymətləndiricilər Palatasının üzvü olmayan şəxslər Azərbaycan Respublikasının ərazisində qiymətləndirmə fəaliyyəti ilə məşğul ola bilməzlər.
Qiymətləndiricilər Palatası qiymətləndiricilərin məcburi üzvlüyü əsasında yaradılan və fəaliyyətini özünüidarəetmə prinsipi əsasında həyata keçirən qeyri-kommersiya hüquqi şəxsdir.
2024-cü il iyulun 1-dək Qiymətləndiricilər Palatasını təsis etmək hüququ olan şəxslərin müəyyən edilməsi, təsis yığıncağının hazırlanmasının və keçirilməsinin təmin edilməsi məqsədilə Nazirlər Kabineti tərəfindən İqtisadiyyat və Maliyyə nazirliklərinin nümayəndələri daxil olmaqla 5 üzvdən ibarət təşkilat komitəsi yaradılıb. Təşkilat komitəsinin sifarişi əsasında Dövlət İmtahan Mərkəzi 6 ay müddətində hər ay qiymətləndirmə fəaliyyəti ilə məşğul olmaq üçün ixtisas imtahanlarını təşkil edəcək və keçirəcəkdir. Qiymətləndiricilər Palatasını təsis etmək hüququ yaranmış azı 15 nəfər qiymətləndirici tərəfindən Qiymətləndiricilər Palatası təsis olunacaq, onun Rəyasət Heyətinin sədri, sədrinin müavinləri və digər üzvləri, Qiymətləndiricilərin İntizam Komissiyasının sədri və üzvləri seçiləcəkdir.
Qiymətləndiricilər Palatası:
Qiymətləndiricilər Palatası təsis olunanadək mövzuya dair suallar İqtisadiyyat Nazirliyinin office@economy.gov.az e-mail ünvanına göndərilməlidir.